maandag 4 februari 2013

Een mooie vondst

Een mooie vondst
 
 
Het Museum Gemeente Boxmeer werd, via bemiddeling van Dick Reijnen, door een familie uit Beugen in staat gesteld om een oude korenmaat uit 1740 aan te kopen.

Een korenmaat is een inhoudsmaat of graanmaat met in het midden een ijzeren beugel als geleider om de hoeveelheid graan met een stok af te strijken, zodat men telkens de juiste hoeveelheid kon leveren.
Voor 1740 golden hele andere maateenheden dan nu. In 1820 met de invoering van het metriek Stelsel heeft men maten ingevoerd die voor alle delen van Nederland hetzelfde waren.

Voor 1820 was in Amsterdam 1 korenmaat gelijk aan 1 schepel of 27,9 liter en 1 mud was 4 schepel of 111,6  liter Voor andere landstreken golden weer verschillende  hoeveelheden in liters. Dit was erg verwarrend.
 
 van links naar rechts: mud, schepel, kop.
 
Na 1820 was er sprake van 1 hectoliter, 100 liter en werd 1 mud ook 100 liter en een schepel 25 liter en een kop, 1 liter. De vroegere benamingen bleven nog lang gebruik maar wel met een andere inhoud.

De aangekochte korenmaat komt oorspronkelijk uit het huis naast de molen te Heijen. Dergelijke korenmaten waren hier beslist ook in omloop. Omdat de meeste oude korenmaten van ijzer en eikenhout waren zullen velen de tand des tijds niet doorstaan hebben.  Deze aangekochte korenmaat heeft ook zo zijn gebreken. Er ontbreken enkele delen hout. Het belangrijkste deel van het hout is nog aanwezig. Hierop staat het jaartal 1740 gekerfd en ook nog een paar tekens die nog ontcijferd moeten worden. Het ijzeren smeedwerk is goed gebleven.

De korenmaat zal van binnen behandeld worden zodat het houtwerk niet meer kan vergaan of verder aangetast zal worden. Dit gebeurt met verdunde houtlijm.
Een mooi aanwinst voor het museum. 
 
 
 
 

 
Foto's Dick Reijnen
 
 

 

 

2 opmerkingen:

  1. En als er bij het afstrijken veel aan de strijkstok blijft hangen, is de molenaar spekkoper. Overigens waren mud en schepel ook landoppervlakte maten: zoveel als je met een mud of schepel zaad kon bezaaien.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik ben ook in het bezit van een schepel van 1787 en deze is in héle goede staat ,ik wil deze verkopen hoeveel kan ik er voor vragen a.u.b?

    BeantwoordenVerwijderen